Nr umowy NCN: UMO-2022/43/7/ST10/00001
Projekt CRIOS skupia się głównie na budowie automatycznej sieci pomiarowej na lodowcach Svalbardu, które poprzez internet (po raz pierwszy w historii naszej Stacji) dostarczać będą świeżych danych o pogodzie, śniegu i lodzie.
Przyspieszenie arktycznego ocieplenia powoduje znaczne zmiany w kriosferze Svalbardu (szybsze topnienie lodowców, topnienie wieloletniej zmarzliny, zmiany początku okresu topnienia i roztopów zimowych) oraz stymuluje szybszą wymianę energii między atmosferą, kriosferą i oceanem. Zaobserwowane fluktuacje mierzonych parametrów meteorologicznych wskazują na regionalne/lokalne różnice w ociepleniu klimatu, a co za tym idzie, w reakcji na inne czynniki środowiskowe. W związku z tym monitorowanie takich parametrów i reakcji środowiska musi odbywać się w wielu miejscach na Svalbardzie. Rozmieszczenie stacji i stanowisk obserwacji długoterminowych instytucji polskich i norweskich wzdłuż całego zachodniego wybrzeża Spitsbergenu daje szansę na lepszą kwantyfikację obserwowanych zmian i ich głębsze zrozumienie.
Projekt ten ma na celu modernizację i rozbudowę zautomatyzowanej sieci monitoringu skupionej na kriosferze Spitsbergenu jako systemu kalibracji/walidacji dla badań pośrednich. Planujemy ujednolicić i rozbudować systemy monitoringu w Hornsundzie, Longyearbyen i Ny-Ålesundzie, również we współpracy z norweskimi partnerami. Ważnym elementem projektu będzie wyposażenie wszystkich Infrastruktur Badawczych prowadzonych przez polskie jednostki naukowe: Stacji Polarnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Stacji Polarnej Uniwersytetu Wrocławskiego im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie, Stacji Polarnej UAM, Stacji Polarnej Calypsobyen UMCS w najnowocześniejsze technologie monitorowania kriosfery. Wszystkie stacje pomiarowe będą działać według wystandaryzowanych protokołów pomiarowych opracowanych w ramach wspólnych warsztatów i szkoleń w oparciu o proces SIOS Core Data. Kluczowym elementem sieci obserwatorium będzie przesyłanie danych w czasie rzeczywistym do otwartych repozytoriów, zgodnie z zasadami FAIR, dla badaczy i decydentów.
